Một số thông tin về Hemp, cây gai dầu

Hemp, theo tiếng anh là cây gai dầu, hay cây gai dầu công nghiệp, là một chủng của các loài thực vật cannabis sativa được trồng đặc biệt cho mục đích sử dụng công nghiệp của các sản phẩm có nguồn gốc của nó. Đây là một trong những cây phát triển nhanh nhất và là một trong những cây đầu tiên được tách thành sợi có thể sử dụng 50.000 năm trước. Nó có thể được tinh chế thành nhiều loại mặt hàng thương mại, bao gồm giấy, dệt may, quần áo, nhựa phân hủy sinh học, sơn, vật liệu cách nhiệt, nhiên liệu sinh học, thực phẩm và thức ăn chăn nuôi.

Mặc dù cần sa, là một loại cây thuốc, và cây gai dầu công nghiệp đều có nguồn gốc từ loài cannabis sativa, có chứa thành phần ảnh hưởng đến tâm sinh lý là tetrahydrocannabinol (THC), nhưng chúng là những chủng riêng biệt có thành phần hóa học và cách sử dụng độc đáo khác nhau.Cây gai dầu có nồng độ THC thấp hơn và nồng độ cannabidiol (CBD) thấp hơn, làm giảm hoặc loại bỏ tác dụng tâm sinh lý của nó.Vì thế, tính hợp pháp của cây gai dầu công nghiệp rất khác nhau giữa các quốc gia.Một số chính phủ quy định nồng độ THC và chỉ cho phép cây gai dầu được lai tạo với hàm lượng THC đặc biệt thấp. Thực tế, ở Anh, Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn coi cây gai dầu là cây trồng hoàn toàn phi thực phẩm, nhưng với giấy phép phù hợp và bằng chứng về nồng độ THC dưới 0,2%, hạt gai dầu có thể được nhập khẩu để gieo hoặc bán làm thực phẩm hoặc thành phần thực phẩm. Ở Mỹ, cây gai dầu có thể được sử dụng hợp pháp trong các sản phẩm thực phẩm và, kể từ năm 2000, thường được bán trong các cửa hàng thực phẩm sức khỏe hoặc thông qua đặt hàng online.

Công dụng

1. Hạt gai dầu có thể được ăn sống, nghiền thành bột gai dầu, nảy mầm hoặc làm thành bột mầm khô. Hạt gai dầu cũng có thể được chế thành chất lỏng và được sử dụng để nướng hoặc làm đồ uống như sữa gai và tisanes.Dầu gai dầu được ép lạnh từ hạt và chứa nhiều axit béo không bão hòa.Dầu gai dầu bị oxy hóa và biến thành mùi ôi trong một khoảng thời gian ngắn nếu không được bảo quản đúng cách; thời hạn sử dụng của nó được kéo dài khi được bảo quản trong hộp kín tối và làm lạnh. Cả ánh sáng và nhiệt độ đều có thể làm suy giảm dầu gai dầu.Lá của cây gai dầu, trong khi không dinh dưỡng như hạt, có thể ăn được và có thể được tiêu thụ thô như rau lá trong món salad, và ép để làm nước ép.

2. Sợi gai dầu đã được sử dụng rộng rãi từ rất lâu với sản lượng ngày càng cao.Trong nhiều thế kỷ, các mặt hàng từ dây thừng, vải, đến vật liệu công nghiệp được làm từ sợi gai dầu. Cây gai dầu cũng thường được sử dụng để làm bạt buồm.Cây gai dầu nguyên chất có kết cấu tương tự như vải lanh.Do tính linh hoạt của nó để sử dụng trong nhiều loại sản phẩm, mà ngày nay cây gai dầu được sử dụng trong một số mặt hàng tiêu dùng, bao gồm quần áo, giày dép, phụ kiện, vòng cổ chó và đồ gia dụng.

3. Các khối giống như bê tông được làm bằng cây gai dầu và vôi đã được sử dụng làm vật liệu cách nhiệt cho xây dựng. Các khối như vậy không đủ mạnh để được sử dụng cho các yếu tố cấu trúc; chúng phải được hỗ trợ bởi khung gạch, gỗ hoặc thép.Tuy nhiên, sợi gai dầu cực kỳ mạnh mẽ và bền, đã được chứng minh là có thể sử dụng như một sự thay thế cho gỗ cho nhiều công việc, bao gồm tạo ra những ngôi nhà rất bền và thoáng khí.

4. Một hỗn hợp sợi thủy tinh, sợi gai dầu, kenaf và lanh đã được sử dụng từ năm 2002 để chế tạo tấm composite cho ô tô. Việc lựa chọn sử dụng sợi bast nào chủ yếu dựa trên chi phí và tính sẵn có. Các nhà sản xuất ô tô khác nhau đang bắt đầu sử dụng cây gai dầu trong xe hơi của họ, bao gồm cả Audi, BMW, Ford, GM, Chrysler, Honda, Iveco, Lotus, Mercedes, Mitsubishi, Porsche, Saturn, Volkswagen và Volvo. Ví dụ, Lotus Eco Elise và Mercedes C-Class đều chứa cây gai dầu (tối đa 20 kg trong mỗi chiếc xe trong trường hợp sau).

5. Giấy gai dầu là loại giấy bao gồm độc quyền hoặc phần lớn từ bột giấy thu được từ sợi của cây gai dầu công nghiệp. Các sản phẩm chủ yếu là giấy tờ đặc biệt như giấy thuốc lá, tiền giấy và giấy lọc kỹ thuật.So với bột gỗ, bột gai dầu cung cấp sợi dài hơn bốn đến năm lần, tỷ lệ lignin thấp hơn đáng kể cũng như khả năng chống rách và độ bền kéo cao hơn.Tuy nhiên, chi phí sản xuất cao hơn khoảng bốn lần so với giấy từ gỗ.Vì vậy giấy gai dầu không thể được sử dụng cho các ứng dụng đại chúng như in, viết và đóng gói giấy.

6. Làm sạch nước và đất. Cây gai dầu có thể được sử dụng như một "cây lau nhà" để loại bỏ tạp chất ra khỏi nước thải, như nước thải phốt pho quá mức từ rác gà hoặc các chất hoặc hóa chất không mong muốn khác. Ngoài ra, cây gai dầu đang được sử dụng để làm sạch các chất gây ô nhiễm tại khu vực thảm họa hạt nhân Chernobyl, bằng một quá trình được gọi là phytoremediation, quá trình làm sạch đồng vị phóng xạ và nhiều loại độc tố khác từ đất, nước và không khí.

Về mặt dinh dưỡng

- Mỗi 100 gram hạt gai dầu cung cấp 586 kcal (2451 kJ). Chúng chứa 5% nước, 5% carbohydrate, 49% tổng chất béo và 31% protein. Hạt gai dầu đáng chú ý trong việc cung cấp 64% giá trị protein hàng ngày (daily protein - DV) cho mỗi khẩu phần 100 gram. Hạt gai dầu là một nguồn giàu chất xơ (20% DV), vitamin B và khoáng chất mangan (362% DV), phốt pho (236% DV), magiê (197% DV), kẽm (104% DV) và sắt (61% DV). Khoảng 73% năng lượng trong cây gai dầu là ở dạng chất béo và axit béo thiết yếu, chủ yếu là axit béo không bão hòa đa, axit linoleic, oleic và alpha-linolenic. Thông thường, phần được đề xuất trên các gói thực phẩm cho người lớn là 30 gram, khoảng ba muỗng canh.

- Thành phần axit amin của hạt gai dầu (Hemseed) có thể so sánh với các nguồn protein khác như thịt, sữa, trứng và đậu nành.Điểm số axit amin được điều chỉnh về khả năng tiêu hóa protein (PDCAAS), đo lường mức độ mà một loại thực phẩm dành cho con người với ý nghĩa "protein hoàn chỉnh", là 0,49 - 0,53 cho toàn bộ hạt, 0,46 – 0,51 cho phần “cơm” của hạt và 0,63 – 0,66 cho phần vỏ của hạt gai dầu.

Ưu điểm của bột protein gai dầu

Vì sao bạn nên chọn protein gai dầu thay vì những nguồn đạm khác? Dưới đây là những lý do thuyết phục nhất.

1. Nguồn protein hoàn chỉnh

Trong khi hầu hết những loại thực vật khác đều là đạm không hoàn chỉnh thì hạt gai đầu là một nguồn protein hoàn chỉnh, chứa tất cả 9 axit amin thiết yếu mà con người phải bổ sung từ thực phẩm.

Thành phần axit amin của protein gai dầu tương tự như ở lòng trắng trứng và đậu nành – những nguồn protein chất lượng cao.

Khẩu phần 30g bột chứa khoảng 12-15g protein.Con số này có thể không ấn tượng như các loại whey hay bột protein khác, nhưng vẫn được đánh giá là nguồn đạm thực vật chất lượng, nguyên chất, ít qua chế biến.

2. Dễ tiêu hóa

Nhìn chung, protein động vật dễ tiêu hóa hơn protein thực vật, nhưng protein gai dầu lại khác. Các nhà nghiên cứu khẳng định rằng gai dầu rất dễ tiêu hóa do nó chứa các protein edestin và albumin – những chất bị phá vỡ và hấp thụ nhanh chóng. Điều này có nghĩa là cơ thể bạn có thể sử dụng hầu hết tất cả các axit amin quan trọng.

Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng chế biến nhiệt có thể làm giảm tỉ lệ tiêu hóa của bột đạm gai dầu khoảng 10%.Vì vậy, bạn hãy tìm loại protein gai dầu làm từ hạt ép lạnh.

3. Dồi dào chất xơ

Một chế độ ăn giàu chất xơ sẽ giúp cải thiện lượng đường huyết, giúp vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh hơn và giảm nguy cơ ung thư ruột.

Các loại đạm gai dầu chứa khoảng 7-8g chất xơ mỗi 30g, đáp ứng 18-28% lượng chất xơ khuyến nghị hằng ngày (RDI). Hàm lượng này có thể thay đổi, tùy thuộc vào việc nó được làm từ hạt gai dầu có vỏ hay không vỏ, và có được bổ sung chất xơ khi sản xuất hay không.

Hàm lượng này cao hơn các loại thực phẩm giàu protein từ thực vật khác như đậu, đậu nành hay gạo tinh chế chứa khá ít chất xơ.

4. Chứa chất béo không bão hòa

Trong quá trình làm ra bột, hạt cây gai dầu đã được ép để loại bỏ dầu, nhưng nó vẫn còn giữ lại khoảng 10% hàm lượng chất béo ban đầu.

Khẩu phần 30g bột có khoảng 3g chất béo, phần lớn là chất béo không bão hòa và rất tốt cho sức khỏe của tim. Ngoài ra, nó còn bổ sung axit béo omega-3 và omega-6 theo tỉ lệ lý tưởng 3:1.

Bạn cũng cần lưu ý bảo quản bột ở nơi thoáng mát để tránh chất béo bị ôi.

5. Giàu khoáng chất và chất chống oxy hóa

Hạt gai dầu là một nguồn khoáng chất vô cùng phong phú, bao gồm phốt pho, magie, canxi, sắt, mangan, kẽm và đồng.

Hơn nữa, chúng còn chứa các hợp chất gọi là lignanamides có đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ.Những chất này bảo vệ cơ thể bạn khỏi những tổn thương oxy hóa, ngăn ngừa nhiều bệnh mãn tính.Vì vậy, có thể nói đây là một loại thực vật tốt cho sức khỏe của bạn.

6. Có vị bùi, thơm ngon

Bột protein gai dầu có màu xanh nâu và vị bùi tự nhiên.

Trong khi có những người rất thích hương vị này thì cũng có người cho rằng nó khá khó uống.Tất cả phụ thuộc vào sở thích của bạn. Tuy nhiên, bạn có thể tăng thêm mùi vị cho nó bằng cách pha chung với các loại sinh tố trái cây hay bột protein.

Do bột hemp ít được tinh chế nên nó thường có kết cấu cứng hơn các loại bột protein khác, thường hơi bị cát nếu bạn khuấy với nước. Hãy pha bằng bình lắc hoặc máy xay để bột mịn đều hơn.

7. Sử dụng được cho người ăn chay

Ai bảo rằng người ăn chay không thể có được nguồn đạm hoàn chỉnh? Protein gai dầu có nguồn gốc 100% thực vật, phù hợp cho người ăn chay, người không thích sử dụng sản phẩm từ động vật, người bị dị ứng sữa do không dung nạp lactose.

Cách sử dụng hemp protein

- Bạn sử dụng tương tự như các loại bột protein, có thể pha với nước, pha với whey, pha sinh tố, dùng để làm ngũ cốc nóng, sữa chua, bánh kếp, thanh protein, bánh nướng, bánh mì...

- Những thời điểm tốt nhất là trước và sau khi tập, buổi sáng khi ngủ dậy, ngoài ra bạn có thể dùng vào các bữa phụ.

Tác dụng phụ và một số lưu ý

- Bột hemp protein được cho là an toàn với hầu hết tất cả mọi người, nhưng nó vẫn tiềm ẩn một số tác dụng phụ không mong muốn.

- Loại bột này chứa một lượng chất xơ tương đối cao, một số người có thể bị đầy hơi hoặc tiêu chảy nếu hấp thụ quá nhiều hay quá nhanh.

- Ngoài ra, những người bị dị ứng với các thành phần của cây gai dầu cũng nên tránh loại bột này.

- Một số nghiên cứu cho rằng hemp protein không an toàn cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, người bị thiếu máu, người có khả năng miễn dịch kém.

- Mặc dù cây gai dầu thuộc cùng họ thực vật với cần sa nhưng hạt gai dầu chứa rất ít hợp chất thần kinh THC, nên vẫn an toàn khi sử dụng.

So sánh hemp protein và soy protein

Protein gai dầu và protein đậu nành đều là những nguồn đạm thực vật hoàn chỉnh và phổ biến trên thị trường.Nhưng nếu phải lựa chọn một trong hai loại trên thì bạn nên chọn loại nào? Ưu điểm nổi trội giúp Hemp protein thắng Soy protein là hemp giàu omega-3,6,9. Hemp protein dễ tiêu hoá, giàu chất xơ tự nhiên, không gây đầy hơi. Cây gai dầu được trồng để sản xuất bột protein là gai dầu giống tốt từ nguồn không biến đổi gen (non-GM). Cây gai dầu cũng không cần thuốc diệt cỏ hay thuốc trừ sâu.

Chúng ta đã biết hemp protein là gì cùng những ưu và nhược điểm của nó. Nếu bạn đang tìm một loại protein thực vật chất lượng, hãy nghĩ đến protein gai dầu nhé.